November 2023

In september had ik de reis al geboekt. Het maakt tegenwoordig niet meer uit of je lastminute qua prijs dan. En in november zou onze zoon ook met een aantal vrienden naar Gambia dus dan moet ik er ook zijn. Lastminute boeken kan dan ook betekenen dat de vluchten vol zitten. En dit keer is dat niet zo handig.

Een mooi vol programma voor Huis van Marabout, Buganala, Support Mental Health Care Tanka Tanka en de Verenigde Stichtingen Gambia. En natuurlijk een weekje touristguide voor onze zoon en gezelschap. Voor de Verenigde Stichtingen Gambia ga ik tijdens een netwerklunch koken voor de leden. Vorig jaar was dat op Karamaluu Lodge in Gunjur, deze keer kook ik op KoRoDa Guesthouse in Sanyang. Voor de lunch van dit jaar heb ik in Nederland alvast wat ingrediënten verzameld omdat deze in Gambia niet verkrijgbaar zijn of relatief duur zijn. Ook wat eigen gereedschap ingepakt en wat andere zaken die ik voor de lunch nodig heb. In juni had in Gambia een kleine stevige koffer gekocht om de bronzen beelden, die ik in februari besteld had, mee naar Nederland te nemen. Deze koffer kwam nu weer mooi van pas voor al mijn kookattributen. Alles goed ingepakt in plastic en krantenpapier en de rest opgevuld met handdoeken en theedoeken zodat het tijdens de reis niet kon (ver)schuiven. Naast mijn kook-koffertje had ik nog een paar spullen die mee moesten. Via het Damesgilde Ulft had ik mooie mutsjes, sokjes en dekentjes voor de allerkleinsten gekregen. En nog een zak vol met speelgoed. Daarnaast had onze verpleegkundige in Naneto Seyoni behoefte aan een andere laptop. Deze extra spullen konden mooi in de koffers van de groep die zondag aankomt. Ik had wel extra kilo's geboekt maar mijn kookspullen drukten redelijk door qua gewicht, ik kwam precies aan het aantal toegestane kilo's

Ik had dit keer weer een vroege vlucht, 07.00 uur vanaf Schiphol. Ik vind een vroege vlucht altijd prettig, je bent dan rond 14.00 uur in het appartement en hebt nog een middag om te acclimatiseren. En de volgende dag kun je meteen aan de slag. Ik reed zelf met de auto naar het vliegveld. De auto bleef achter bij de Valetparking. Ideaal, wanneer je aan komt rijden staat de auto in een videostraat waar opnamen van de auto worden gemaakt. Je parkeert in de buurt van de balie en geeft daar de sleutel af. De auto wordt ergens onderdak geparkeerd en wanneer je terugkomt, staat de auto weer in de buurt van de balie. Vanaf de balie is het hooguit 10 minuten lopen naar de vertrekhal. Ik was rond 04.15 uur bij de balie en even later stond ik bij de bagage drop off om mijn koffers af te geven. De securitycheck verliep vlot en alleen bij de paspoortcontrole stokte het even omdat de automatische controle dicht zat, er waren maar twee mensen die de paspoorten van een hele stroom reizigers moesten controleren. Ik was vroeg dus ik had de tijd. De vlucht vertrok mooi op tijd. Toen ik mijn koffers af gaf werd mijn hangbagage gelabeld met een geel TUI-label. Een aantal mensen kregen een blauw TUI-label. Ik had toen nog niet de gaten waarvoor dat was.

Het boarden ging vrij soepel. Normaal mogen de achterste rijen al eerste instappen maar dit keer ging alles tegelijk het vliegtuig in. Het vliegtuig zat helemaal vol en er werd verzocht om alleen de koffertje in de bakken boven de stoelen te plaatsen. De tassen en jassen moesten onder de stoel voor je. Deze scheiding werd in het begin bij het afgeven van de bagage al gemaakt met, jawel, de gele en blauwe labels. Geel betekent onder de stoel en blauw wil zeggen in bakken boven de stoel. Ik had een geel label en dat is niet zo handig. Ik heb een rugzak waar alles inzit en om deze nu voor onder me stoel te plaatsen en 6 uur lang met mijn benen en voeten in de knoop te zitten, dat is niet fijn. Ik heb in een onbewaakt ogenblik het gele label verwijderd en de rugzak met de brede onderkant naar voren gelegd in de bak zodat het leek of het een koffertje was. En deze truc werkte, mijn tas mocht in de bovenbak blijven liggen. Het verbaast mij wél dat de koffertjes in het vliegtuig steeds groter worden. Dit om extra bijbetalen voor ruimbagage te vermijden. Veel koffertjes zijn groter dan de voorgeschreven maximale afmetingen en TUI staat dat schijnbaar toe. Hierdoor ontstaan er elke keer ruimteproblemen in de bovenbakken. Ik kon in ieder geval mijn tas daar gelukkig nog wel kwijt.

De vlucht zou zo'n 6 uur duren en was rechtstreeks. Op een paar minuten turbulentie na verliep de vlucht mooi soepel. Ik had een aantal films van Netflix gedownload op mijn tablet. Twee films later, een poosje de ogen dicht en nog een uurtje erbij en het was al weer tijd om te landen. Cabin crew prepare for landing! Een wat oudere steward was een beetje bezorgd om mij. Ik eet bijna niets tijdens de vlucht, ik neem zelf altijd wat mee (dat had ik dit keer thuis in de koelkast laten liggen, ik had gelukkig nog wat andere dingen in mijn tas), een kop thee en dat is voor mij genoeg tijdens de vlucht. De steward kwam elke keer vragen of ik zeker wist dat ik niets wilde en net voor het uitstappen vroeg de steward, met een brede grijns op zijn gezicht: je hebt toch geen bolletjes geslikt want die bolletjesslikkers eten ook bijna niets tijdens de vlucht. Dat is voor jou een vraag en voor mij een weet, antwoorde ik terwijl naar de uitgang liep.

Omdat ik achter in het vliegtuig zit, kan ik snel uitstappen. In Gambia kun je voor én achter het vliegtuig verlaten. Doordat ik er snel uit kon was ik ook als één van de eersten bij de securitypost voor het betalen van de security-fee en hetzelfde bij de paspoortcontrole. De formulieren van de immigratiedienst hoefden schijnbaar niet meer ingevuld te worden dus dat scheelde al weer een stap in het proces. Ik vroeg me toch altijd al af wat ze nu eigenlijk met deze formulieren deden. Je moest het formulier invullen en afgeven bij de paspoortcontrole. Daar werd het formulier ingenomen en kreeg je een stempel in het paspoort. Nu de bagage nog en dan op naar mijn appartement in Kololi Tavern. De bagageband begon al te lopen en de eerste bagage rolde al de aankomsthal binnen. Ik stond bij de 1e van de 2 bagagebanden die het vliegveld rijk is. Uit mijn ooghoek zag ik dat de andere band ook begon te rollen. Er was maar één vlucht binnengekomen dus die band was ook voor onze vlucht. Een beetje tactisch opgesteld tussen beide bagagebanden en al snel rolden mijn koffers over de band in mijn richting. Yaya was druk met zijn toeristen dus dit keer stond Karafa mij op te wachten.

De nieuwe weg van het vliegveld naar Banjul was al voor een groot deel gereed. En mocht ook al gebruikt worden. Afgelopen periode was de fly-over bij Yundum ook al open maar vandaag even weer niet. Maar toch was de rit een stuk sneller dan de vorige keren. Toen moesten we via een hobbelweg die voor nood gebruikt, langs de nieuwe weg rijden. In juni was met gestart met het aanleggen van een rotonde ter vervanging van het kruispunt op Senegambia junction. Daar was sinds juni niet zo heel veel aan gedaan, de regenperiode heeft daar ook natuurlijk tussen gezeten. Onderweg nog even de eerste boodschappen gedaan bij Marouns Supermarket en voor 13.30 uur was ik al in mijn appartement. Tijd voor een lekkere lunch en een kop thee. Wanneer ik dan éénmaal 'thuis' ben heb ik wel trek, zoals gezegd in het vliegtuig eet ik niet zo veel. En later op de dag kwamen er ook geen bolletjes (zoals de steward in het vliegtuig al suggereerde, weliswaar met een glimlach). Net toen ik mijn geiser aan wilde zetten voor een fijne warme douche liet NAWEC (de Gambiaanse Vattenfal) mij in de steek en heb ik een fijne koude douche genomen. Even een korte siësta en daarna voor de eerste keer naar de strip om te eten bij Figaros. Een fijn Fish Benachin besteld met een dry white wine. Toen ik dat op had, zakte mijn ogen langzamerhand dicht. Het was een lange nacht/dag. Ik was om 03.00 uur naar het vliegveld gereden en had daarvoor zo'n 2 uurtjes geslapen. NAWEC had er gelukkig weer zin in toen ik terug kwam in mijn appartement. De ventilator aan het plafond draaide zijn rondjes en ik kon ik in een redelijk koele kamer slapen.

De volgende morgen mijn eerste lokale ontbijtje. Er zitten een aantal lokale shops in de buurt van mijn appartement. Een verse senfou (brood), canned beef, een eitje en een kop thee en we kunnen de dag weer aan! Die dag had ik gepland om voor Stichting Buganala naar de Teachers Union in Kanifing te gaan. Ik neem voor de stichting altijd euro's mee die ik in Gambia omwissel en dan stort op de rekening bij de Teachers Union. Van daar uit worden de salarissen en andere vergoedingen betaald aan de scholen die Buganala ondersteunt. Het kan ook per bank overgemaakt worden maar dan gaat er veel geld verloren aan kosten die de bank in rekening brengt en dat is jammer. De eerste keer dat ik dit deed ging naar de bank om te wisselen maar dat kon niet want ik moest daarvoor een rekening bij de bank hebben. Tegenwoordig ga ik het geld wisselen op de Strip. Karafa belt één van zijn vrienden bij Western Union of ze genoeg geld in huis hebben. Ik krijg daar de beste koers van dat moment. Ik neem dan altijd mijn grote rugzak mee, deze wordt tot aan de nok toe gevuld met stapels bankbiljetten. Ik had om 13.00 uur een afspraak bij de Teachers Union. Het was niet erg druk op de weg en rond 12.45 uur was ik er al. Ik moest mij melden bij de bewaker aan de poort. Hij wist mij te vertellen dat mijn afspraak die middag niet in huis was en dat hij na 14.00 uur pas weer terug was. No problem, de vorige keer was hij er ook niet omdat hij problemen met zijn telefoon had en dat moest geregeld worden. Hij had daarbij niet meer aan mij gedacht. Eén van zijn medewerkers heeft mij toen netjes geholpen en het geld kon gewoon gestort worden. Ik liep even later het kantoor binnen en hij zat gewoon achter zijn bureau! Geld gestort, nog even gezellig gepraat en toen weer terug naar huis. Het afstorten van het geld doe ik het liefst zo snel mogelijk, dan is het weg uit mijn huis. Ik woon naast de Chief of Police en er zit altijd bewaking voor mijn deur maar ik heb toch liever dat het geld zo snel mogelijk op de juiste plaats terecht komt. Die avond ben ik gaan eten bij Dreams Bar and Restaurant, in de straat achter Marouns Supermarket. De huidige eigenaren zaten in 'Het roer om' bij SBS6 en komen bij mij uit de buurt (Hengelo/Keijenborg). Lekker gegeten, leuke gesprekken gehad en het was gezellig!

Voor de zaterdag stonden ritten naar Sanyang en Gunjur op het programma. Ik ga op de 21e weer koken voor de leden van de Verenigde Stichtingen Gambia, ditmaal bij KoRoDa Guesthouse in Sanyang. Ik wilde alvast het één en ander bespreken zodat alles op de 21e goed geregeld is. Karafa stond al mooi op tijd bij mij aan de poort. Het was zaterdag dus het verkeer viel wel mee. Sanyang is zo'n 40 minuten rijden vanaf mijn huis. Op de hoofdweg moesten we de afslag hebben waar het bord van 'Manneken Pis Bed and Breakfast' staat en vanaf daar is het nog maar een paar minuten rijden. Het is de weg richting het strand van Sanyang en deze weg is één en al kuilen, bulten en gaten. Niet echt geschikt voor een auto maar er is geen andere weg. Op een gegeven moment reed Karafa voorzichtig de zoveelste kuil in toen er een luid krakend geluid vanuit zijn wiel rechtsvoor kwam. De as was afgebroken en we konden niet meer verder. Ik checkte mijn google map en het was nog maar 10 minuten lopen. Karafa ging intussen de reparatie regelen maar die dag zou hij niet kunnen rijden. Aangekomen bij KoRoDa Guesthouse hebben we alles voor de lunch van de 21e besproken. Aansluitend moest ik naar Karamaluu Logde in Gunjur om het e.e.a voor te bereiden voor de Algemene Ledenvergadering van de Verenigde Stichtingen Gambia (VSG) van 29 januari 2024. Tevens moesten er wat (bank)zaken geregeld worden voor o.a. automatische incasso's van de contributie. Gelukkig was er iemand in Sanyang die mij naar Gunjur kon rijden. Toen ik in Gunjur aankwam stond er een heerlijke lunch op mij te wachten, een domoda. Daarna samen aan de slag voor de VSG. De werkzaamheden waren afgerond en ik wilde graag weer naar huis. Gelukkig kon de buurman mij naar huis brengen (it's my lucky day!). Onderweg wat boodschappen gedaan voor het eten. Ik ging wat simpels met pasta koken want ik had geen zin meer om naar de Strip te gaan. Het was een lange maar ook weer een interessante dag.

Vandaag (zondag) komt onze zoon met een aantal vrienden naar Gambia. Ik haal ze rond 12.00 uur op aan het vliegveld. Ik heb een mooi programma voor hen opgesteld, ik ben een weekje hun touristguide. En tussendoor aan de slag voor Stichting Buganala, Support Mental Health Care Tanka Tanka én Stichting Huis van Marabout – Gambia. Een volle, maar wel een erg leuke week!

Zondagmorgen om 10.00 uur had ik met Yaya afgesproken om naar het vliegveld te gaan. Even voor 10 belde hij dat hij voor de poort stond. Ik opende de poort en daar stond Yaya met nog iemand en een Mercedes 200. This is your driver and taxi zei Yaya. Dit was niet helemaal de bedoeling, hier pasten geen 7 personen plus bagage in. Yaya was even vergeten dat er meerdere mensen zouden arriveren, maar no problem! Terug naar Senegambia en even later reed ik samen met Abdoulie in een grote bus naar het vliegveld. Het was zondag en op een paar kleine knelpunten na verliep de reis vlot. Op de borden in de aankomsthal stond dat de vlucht om 13.10 uur zou arriveren. Dit kon niet echt kloppen want de vlucht was op dezelfde tijd vertrokken als mijn vlucht en ik was er rond 12.15 uur. Ik was mooi op tijd dus time for tea! Na een poosje klonk de volgende mededeling uit de speakers op de luchthaven: TUI flight OR 3801 from Amsterdam is expected to land at 12.18 hours. Dat tijdstip paste beter in het schema. De vlucht op zondag kwam mooi op tijd aan. Het duurde even voordat mijn gasten naar buiten kwamen. Het was erg druk in de aankomsthal, er kwam tegelijkertijd ook een vlucht van Corendon aan. Er was weinig personeel en het tempo lag niet zo heel erg hoog. Uiteindelijk was iedereen door de diverse controles heen en konden we op weg met de bus van Abdoulie. Redelijk vlot waren we in het Senegambia Beach Hotel om in te checken. Die avond had ik een tafel gereserveerd bij Figaros restaurant. Na de lange reis van die dag had iedereen wel trek. Het was nog de bedoeling om die avond naar de reggae night op Karamaluu Lodge in Gunjur te gaan maar na het eten zakte iedereen in en verlangden naar hun bed. Een fijne lange nachtrust maken want er stond nog het een en ander op het programma voor deze week.

Ik had een programma in elkaar gedraaid voor deze week. De meesten waren nog nooit in Gambia geweest, dus alles is nieuw. Maandagmorgen om 09.30 uur stond iedereen klaar aan de poort van Senegambia Beach Hotel. Via Yaya had ik een grotere bus met chauffeur gekregen. In de bus van Yaya kunnen maximaal 8 passagiers terwijl we met z'n 9-en zijn. David zou ons gaan rijden met zijn 11-persoons bus. Iets extra ruimte is prettig met deze warmte. Ik liep rond 09.15 uur naar het hotel toen ik David tegen kwam. Hij ging niet met ons mee want hij had Banjul-belly, Kal was zijn plaatsvervanger. De rit van maandag ging eerst naar Kachikally crocodile pool in Bakau. Het is een mooi begin van de reis omdat je eerst door het museum loopt en al veel ziet en leest over Gambia en de geschiedenis van het land. De ronde langs de krokodillen is ook altijd leuk, te meer omdat de begeleiders altijd mooie verhalen hebben over de oorsprong en de betekenis van de crocodile pool. Van Bakau reden we verder door naar Lamin Lodge. Lamin Lodge ligt aan de zijtakken van de rivier The Gambia en staat bekend om zijn mangrovebossen waar je doorheen kunt varen. De rit naar Lamin Lodge ging via Kairaba Avenue – Westfield naar Lamin. Normaal gesproken rij je naar de hoofdweg richting Banjul en gaat op het kruispunt richting Serekunda en het vliegveld. Maar vanwege de werkzaamheden aan de nieuwe weg moesten we eerst een eindje terug en via Kairaba Avenue. De rit naar Lamin Lodge gaf een mooi beeld van de drukte en vaak chaos in het verkeer van Gambia. Na een klein uur rijden kwamen we aan bij Lamin Lodge. Eerst even de boot regelen en dan wat eten. Op aanraden van de schipper konden we beste meteen gaan varen omdat het water aan het dalen was. Dit keer een boot zonder motor. Vorig jaar hadden we wél een boot met motor maar deze werkte amper. En het is ook lekker rustig op het water zonder motor. Het was een tocht van zo'n 2 uur. Het is lekker op het water met deze temperaturen. Eerst peddelden we op het open water van een zijtak van de rivier. Toen voerden we richten de mangroven en de smalle geulen in de mangroven. De boot kon er net doorheen, wanneer je een grotere boot hebt lukt dat niet. De schipper vertelde veel over de flora en fauna in de mangroven. En over de oestervangst. Na een korte vaart door de mangroven kwamen we aan land in de buurt van het dorpje Daranka. Na een tocht door de rijstvelden werden we ontvangen door één van de dorpsbewoners die ons van alles vertelde over het dorp. Na de rondleiding in het dorp liepen we weer terug naar de boot. Nog even een stop gemaakt bij de silk-cotton trees die al vele honderden jaren oud zijn. Weer een mooie uitleg gekregen van de plaatselijke gids. Eén van de bomen was hol van binnen en natuurlijk moesten we er met ons allen even in. Het water in smalle geulen was ondertussen dusdanig gezakt dat we een eind moesten lopen naar de boot, die aan de rand van een zandbank was afgemeerd. Deze zand bank was op de heenreis nog helemaal onder water. De schipper had al gezegd dat we meteen moesten afvaren toen ik de boot reserveerde en hij had gelijk, het waterpeil was behoorlijk gezakt. De schipper had er zichtbaar plezier in om met ons door de geulen richting de zandbank te lopen. You have to 'wadlopen'! De weg terug naar het hotel verliep een stuk vlotter. Kal reed via het vliegveld over een deel van de nieuwe weg, welke al pen was, terug naar Senegambia. Die avond had ik een tafel gereserveerd bij Yasmina restaurant. Ik ben hier jaren vaste klant geweest totdat een paar jaar geleden het van eigenaar wisselde. Het eten is nog steeds goed maar het is war minder gezellig als je daar alleen gaat eten. We waren nu met z'n 8-en en dan is het altijd gezellig.

Dinsdag naar de health post en school in Naneto Seyoni. Kal stond om 09.00 uur voor de poort van het hotel. Ik had nog even met David gesproken maar hij voelde zich nog steeds niet helemaal 100%. Normaal gesproken wanneer ik naar het project ga dan pik ik onze coördinator Yusupha op bij zijn huis in Busumbala. Maar Yusupha is al een poosje ziek en is zelfs geopereerd in het ziekenhuis. Ik kon niet helemaal achterhalen waar hij last van heeft maar ik ga één dezer dagen bij hem op ziekenbezoek. In Brikama maakten we een tussenstop om snoep te kopen voor de kinderen van de school. De reis verliep voorspoedig want na ruim een uur reden we het terrein van de school op. De pauze was net afgelopen maar de meeste kinderen liepen nog buiten. We werden enthousiast onthaald door de kinderen toen we uit de bus stapten. Onder leiding van de docenten liepen de kinderen terug naar hun klassen. Daarna konden wij de klassen één voor één bezoeken. Heel gedisciplineerd zongen en dansten de kinderen voor ons. De organisatie in de klassen was erg goed. Na de zang en dans was het onze beurt om te trakteren en in de laatste klas hebben wij, op aandringen van de docent, ook nog gedanst en gezongen. Maar wij konden niet tippen aan de mooie zang en soepele bewegingen van de kinderen in de klas. Het is elke keer weer erg indrukwekkend om op deze manier ontvangen te worden door de school. Ik had vanuit Nederland speelgoed en handwerk meegenomen. Ik heb dit aan het hoofd van de school gegeven. Het handwerk (gebreide/gehaakte mutsjes, dekentjes en sokjes van het damesgilde uit Ulft) is bestemd voor de vrouwen in het dorp die pas bevallen zijn. Later op die dag zou er een namegiving ceremony zijn. Het hoofd van de school zou het handwerk daar persoonlijk afgeven. Het hoofd van de school benadrukte nogmaals hoe welkom dit handwerk is voor de moeders en de pasgeborenen. Vanuit de school zijn we doorgelopen naar de health post, deze ligt op hetzelfde terrein. De nurse was er zelf niet maar werd vervangen door een nurse van een grotere post uit de buurt, in Darsilami. Even gepraat op de post, het spreekuur liep nog dus niet zo lang. Donderdagmiddag had ik nog een afspraak staan om samen met de aannemer naar het dak van de health post te kijken. Deze is al een tijdje aan vervanging toe maar we hebben nu pas het geld bij elkaar. Op de weg terug zijn we ook nog even wezen kijken op de grotere health post in Darsilami. Dembo, mijn contactpersoon, was er die dag niet maar één van de andere nurses was zo vriendelijk om ons rond te leiden. Onder mijn gasten was een tandarts uit Nederland. Zij had natuurlijk bijzondere interesse voor de tandartspraktijk in deze health post. De Gambiaanse tandarts nam heel enthousiast even de tijd om uit te leggen wat hij allemaal doet. Hij was met patiënt aan het behandelen en deze kreeg net een spuit met verdoving. Dat moest nog even intrekken dus had de tandarts even tijd voor ons.

Na zoveel indrukken en informatie was het wel even tijd voor een drankje en wat ontspanning. Dicht in de buurt van Darsilami zit het birdresort van Marakissa. Dit resort is van een Nederlandse man en zijn Gambiaanse echtgenote. Ik ben er al vaker geweest, je kunt daar even heerlijk bijkomen. En genieten van de mooie natuur in het resort. Op de terugweg nog even een stop gemaakt op de craftmarket van Brikama. Rondgesnuffeld in de vele kraampjes met houtsnijwerk en ander handwerk. Het is altijd mooi om de houtsnijders aan het werk te zien. Bewonderenswaardig om te zien welke mooie dingen zij maken met de vaak grote gereedschappen. Na Brikama ging de rit terug naar mijn huis in Kololi Tavern. Aisha was vandaag niet mee geweest want zij wilde een Gambiaanse lunch voor ons bereiden, de Beef Domoda. Bij thuiskomst stond de lunch al op ons te wachten, samen met lekker koud pilsje en sapje. Ik had die avond niets meer gereserveerd voor het diner want de lunch vulde voor langer tijd. Uiteindelijk toch nog een pizzaatje gehaald bij Figaros want anders wordt de nacht wel heel lang.

Woensdag had ik gepland voor een overtocht met de ferry in Banjul en een trip naar James Island. Maar gezien de twee lange dagen daar aan voorafgaand wilden niet iedereen deze trip maken. Uiteindelijk bleven 2 van mijn gasten over voor de trip. Zij werden om 08.00 uur bij GT-Bank tegenover Yasmina opgepikt door Karafa voor de trip naar de North Bank met zijn local. Met de rest van het gezelschap ben ik naar de craftmarket in Bakau geweest. Ik had voor mijn vertrek daar leren tassen besteld via whatsapp. Ik was bijna door mijn voorraad heen en met de kerstmarkten in het verschiet moet natuurlijk de voorraad weer op peil zijn. Ook nog even bij de kraam geweest waar ik de bronzen beelden inkoop. De kraam waar ik altijd inkoop had op dat moment niets maar krijgt komende week weer wat binnen. De buurman had 3 mooie, grote beelden staan. Maar deze man is erg duur, de vorige keer wilde hij niet echt zakken qua prijs. Ik heb niet echt niets nodig maar de grote beelden zijn erg mooi. Maar zoals al gezegd de buurman is erg duur, veel duurder dan degene waar ik koop. Hij is een beetje 'too greedy' zoals Karafa wel eens zegt. Na een poosje met de groep op de markt gelopen te hebben, zijn we doorgereden naar Cape Point – restaurant Calypso. In de tuin van dit restaurant en onder de rieten daken hebben we heerlijk geluncht en gerelaxed. We waren niet zo laat terug. Een frisse duik in het zwembad, een wandeling langs het strand of een kleine siësta. Tegen een uur of 6 waren ook de gasten terug van de North Bank. Op de heenweg verliep hun reis niet zo voorspoedig. Karafa had zijn taxi in Banjul laten staan want als voetganger kom je sneller op de ferry. Aan de andere kant had Karafa een andere taxi geregeld. De ferry lag te wachten en ze konden meteen aan boord. Alleen de ferry had problemen met de motoren. De ferry kon maar op halve kracht varen en die halve kracht deed het ook maar voor zo'n 50%. In plaats van de gebruikelijke 4o minuten duurde de overtocht zo'n 2,5 uur. De ferry voer slechts stapvoets (of noem je dat vaar-voets?). De reis op de North Bank was verder naar volle tevredenheid en op de terugweg zijn de gasten met de lokale boot terug gegaan, wat op zichzelf ook al een belevenis is. Voor het diner had ik weer bij Figaros gereserveerd. Afgelopen zaterdag hadden zij in het naastgelegen pand een nieuwe restaurant geopend, Spaans – Mexicaans – Tapas. Het restaurant was open en dat was ook wel te te merken. Het eten was goed maar de titel Spaans – Mexicaans – Tapas was een beetje sterk overtrokken. Er stond wel tapas op de kaart maar het was niet echt tapas. Mexicaans bleek een tortilla met wat andere gerechten te zijn. Het idee is goed maar mag wel wat meer uitgewerkt worden. Het leek erg op het menu van het andere restaurant.

Donderdag rustdag en stranddag voor de groep. In de ochtend had ik een afspraak met de manager van Tanka Tanka Psychiatric Hospital. Rond 09.30 uur pikte Karafa mij op en exact 10.00 uur liep ik het hospital binnen. Ik liep naar het kantoor van de manager maar de deur zat op slot. Even navraag gedaan bij de bewaking maar zij wisten niet waar hij was. Dan maar bellen. Het bleek dat de manager de hele week in Banjul was en onze afspraak was niet blijven hangen ondanks ons mail-, app- en telefoonverkeer. Jammer dan maar een rondje maken om foto's te maken van alles waar wij aan gewerkt hadden én kijken waar nog meer wat te doen valt. De bewaker was zo vriendelijk om mij rond te leiden en ik kon overal waar ik wilde, de nodige foto's maken. Daarna op weg naar mijn afspraak bij International Voluntary Mental Health Organization (IVMHO) in Brusubi. Wij werken al een poosje samen met deze organisatie. Zij trainen vrijwilligers over hoe om te gaan met mensen met psychische klachten en ook hoe deze klachten te herkennen. Daarnaast geven zij ook voorlichting op scholen en één keer per maand, op zaterdag, gaan zij naar Tanka Tanka Psychiatric Hospital. Zij organiseren dan activiteiten voor de patiënten. Wij (Support Mental Health Care Tanka Tanka) ondersteunen een aantal van hun programma's en werken ook op andere gebieden samen. Tijdens het gesprek bij IVMHO hebben we doorgesproken waar ze nu mee bezig zijn en wat de plannen zijn voor het komende jaar. Ze zijn met een nieuw kantoor vs. opleidingslokatie aan het bouwen in de buurt van het vliegveld. In de loop van dit jaar is deze locatie gereed en rond februari 2024 wordt het in gebruik genomen. Na mijn bezoek aan IVMHO had ik even vrij. Terug naar huis, een koude douche en even bijkomen want het is erg warm. Die middag ben ik voor de 2e keer naar Naneto Seyoni gegaan. De aannemer zou komen kijken naar het dak van de health post, want deze is slecht. We hebben nu het geld bij elkaar verzameld dus nu kunnen we aan deze klus beginnen. De aannemer was er mooi op tijd en heeft de maten genomen die als basis dienen voor de offerte. Het dak gaat er (letterlijk) helemaal af. Er komen nieuwe spanten op, nieuwe dakplaten en ook de plafonds worden vervangen. De aannemer is nu nog druk met wat andere projecten maar voor de Kerst hebben we de offerte in huis en voor het regenseizoen van 2024 zal de klus geklaard zijn. Hij verwacht zo'n 10 dagen nodig te hebben voor de klus, goed nieuws! Het vervangen van het dak stond al een tijdje hoog op onze wensenlijst. Voor de avond had ik de dinnershow gereserveerd van de Kings and Queens op de Strip. Deze show met dans, acrobatiek, muziek en zang wordt gespeeld door een aantal jongeren uit West Afrika. Een Engelse dame heeft deze jongeren bij elkaar gebracht om hen een toekomstperspectief te bieden. Vorig jaar had ik deze show voor de 1e keer gezien. De show was dit keer anders maar zeker zo spectaculair als die van vorig jaar. Ik had de show in september al gereserveerd voor alle zekerheid maar het was goed dat ik dat gedaan had. Vorig jaar waren er amper gasten maar dit keer was het helemaal uitverkocht. Een mooie show en een lekker buffet, kortom erg gezellig.

Vrijdag een bezoek aan Serekunda Market. Een aantal van mijn gasten waren geveld door Banjul Belly. Met de overige gasten ben ik naar de markt geweest. Kal stond om 10.00 uur voor de poort van Senegambia Beach Hotel. Karafa had al gezegd dat de markt beter en sneller toegankelijk was geworden omdat de wegen er naar toe vrij gemaakt waren. Voorheen deed ik er meer dan een uur over om op de markt te komen terwijl het nog geen 15 minuten rijden is. En inderdaad na zo'n 15 minuten kon Kal zijn taxi al parkeren en liepen we richting de markt. Er was een nieuwe wet uitgevaardigd die het verbood om op de toegangswegen naar de markt te parkeren én om daar verkoopkramen te plaatsen. Eerst over de craftmarket, daarna naar de kledingmarkt. Ook even langs de slagerij op de markt. De indringende lucht was van verre al te ruiken, niemand had de behoefte om even binnen te kijken. Als laatste naar de vis- en groentemarkt. Na zo'n 2 uur in de hitte waren we redelijk gaar, ik vroeg Kal om ons terug te leiden naar zijn taxi. First you have to see the batik factory. Deze batik factory was niet zo ver van de markt vandaan. Eén van de handwerkers legde ons uit hoe de doeken gemaakt werden. We mochten zelf ook de tekeningen op de doeken met was opvullen. Daarna worden de doeken geverfd en waar was zit, komt geen verf. Dit proces wordt een aantal keren herhaald en daarna worden de doeken bewerkt met caustic soda zodat de kleuren blijven zoals ze moeten zijn, ook na herhaaldelijk wassen. We waren niet zo laat terug van de markt. Tijd voor ontspanning en ik wilde nog wat e-mails en andere zaken doorlezen voor mijn Nederlandse job. Die avond troffen wij elkaar weer tijdens het diner, dit keer bij Paradiso Italian Restaurant. Ze hebben daar heerlijke pizza's en pasta's. Daarnaast is er ook een keur van andere gerechten. Kortom iedereen kwam aan zijn/haar trekken. Ook de Banjul Belly gasten begonnen al wat meer te eten.

Voor de laatste (zater-)dag had ik nog een trip naar de rivier op de zuidgrens met Senegal in petto via Snakefarm Khartongh, Paradise Beach Sanyang en de vissershaven in Tanji. Mijn gasten kozen voor een dagje zwembad en strand, helemaal prima! Ik heb die morgen weer wat kunnen werken voor mijn Nederlandse job. Rond 13.00 uur hadden we afgesproken in het hotel voor een strandwandeling naar Swiss Tavern bij Bijilo om te lunchen. Het was behoorlijk heet op het strand en het water van de oceaan stond erg hoog dus we moesten door het zand ploeteren in plaats door het water te lopen. Na een 15 minuten lopen kwamen we aan bij Swiss Tavern. Een mooi plaatsje uitgezocht onder een rieten parasol. Meteen wat te drinken en te eten besteld, de drankjes waren er al mooi vlot. Regelmatig kwamen de juice-ladies bij ons aan of wij wat vers fruit wilden hebben. Op een gegeven moment kwam er een dame met grote pareo's (omslagdoeken) bij ons langs. Ik had nog 5 tafelkleden nodig voor de lunch maar gisteren bij de batik factory waren deze erg duur. De startprijs van de dame op het strand was al een stuk beter. De pareo's zijn eigenlijk omslagdoeken maar als tafelkleed zijn ze ook erg mooi en kleurig. We waren al een poos aan het handelen maar mijn bod was steeds niet hoog genoeg, de dame liep echter niet weg. Ze probeerde nog een pact te sluiten met de dames in de groep, om mij te bewegen om toch mijn prijs te verhogen. Helaas (voor haar) was deze poging te vergeefs. Ik heb er nog een klein beetje bij gedaan en we waren allebei blij. De verkoopdame deed alsof ze niet blij was maar dat viel wel mee. Al met al zijn een ongeveer een uur aan het handelen geweest. Je zou dan denken dat intussen het eten wel gereed zou zijn. Helaas! Just a few minutes zei de ober toen ik er naar vroeg. Die few minutes bleken wat minder few te zijn. Na bijna 1,5 uur kwam ons eten in etappes op tafel. Eerst 2 bestellingen, na 10 minuten weer twee en uiteindelijk na 10 minuten had ook de laatste gast haar bestelling. Het bleek dat er een nieuwe kok was en dat deze nog even moest wennen. Onze bestelling was niet zo ingewikkeld, 2 keer vegetarische loempia's, een bord patat, chicken wings en benachin. Het meeste kan in de frituur en de rest is vaak al voorbewerkt. Dit hoeft niet zo lang te duren. Bij nader inzien bleek dat de vaste kok naar een feest of iets dergelijks was en dat deze kokkin was ingehuurd via een website. Normaal gesproken ga ik graag naar Swiss Tavern, het eten is daar normaal gesproken erg goed. maar dit was echt niets, o.a. koude patat en chicken wings, slechte benachin en erg vette loempia's. Gelukkig geen uitbreiding van de Banjul Belly gevallen!!! Dit was de laatste dag van mijn gasten en deze werd afgesloten met een diner bij Yasmina. We hadden gekozen voor Yasmina omdat de soep daar lekker is. Mijn gasten de herstellende waren van de Banjul Belly hadden zin in soep. Daarnaast is het niveau van de muziek bij Yasmina redelijk zodat we elkaar goed konden verstaan. Afgelopen week deed de Gambiaanse versie van Gert en Hermien (of voor de jongere generatie, de Gambiaanse versie van Suzan en Freek) een poging om ons te vermaken met hun muziek. Hun Engels accent en hun eigen interpretatie van bekende nummers maakte het voor niet makkelijk om te ontdekken of deze nummers inderdaad bekend waren geweest. In ieder geval het volume van de muziek was acceptabel. Dus op de laatste avond naar Yasmina. Ik had dezelfde tafel gereserveerd die we eerder ook al hadden. We hadden ons net gesetteld aan deze tafel toen de ober bij me kwam. Hij vroeg of we misschien een andere tafel wilden want dicht bij ons was een muzikant zich aan het installeren. Zijn muziek zou erg luid zijn. Ik had hem al eerder die week aan het 'werk' gezien in één van de andere restaurant en hij was inderdaad erg aanwezig. Hij zag er een beetje uit als een verlopen country artiest inclusief hoed met een berenstaart er aan. Zeg maar de vader of opa van Ilse de Lange. Hij had lang nodig om op gang te komen, toen wij gereed waren met het diner was hij nog niet aan het spelen (erg jammer? Echt niet!)

Zondagmorgen was het tijd om afscheid te nemen van mijn gasten uit Nederland. Om 09.45 uur stond de bus te wachten voor de poort van Senegambia Beach Hotel. Ik was naar de Strip gereden om hen uit te zwaaien en ik had om 10.00 uur een afspraak met de deputy manager van Tanka Tanka Psychiatric Hospital. Ik spreek hem altijd buiten de hectiek van het ziekenhuis. Bij een kop thee in Figaros Restaurant op de Strip kun je dan rustig even de gang van zaken doornemen. Na dit gesprek terug naar huis om mijn boodschappenbriefje op te halen voor de lunch die ik bereid voor de leden en andere belangstellenden van de Verenigde Stichtingen Gambia, komende dinsdag. Op het vlees na haal ik alles op de lokale markt. Eerst naar de markt bij Tipper Garage, nog even naar Serekunda voor de 'restjes' en de allerlaatste boodschappen bij Marouns Supermarket. Maandag ga ik beginnen met de voorbereiding. Eerst de smeersels voor op brood, in de middag de salades en s 'avonds het grootste deel van de voorbereiding van de stoofpot. Dinsdagmorgen ga ik op tijd naar KoRoDa Guesthouse in Sanyang om de laatste bereidingen te doen en ook de tafels/stoelen klaar te zetten, en natuurlijk deze mooi en gezellig aan te kleden. Woensdag ga ik nog een keer naar de health post in Naneto Seyoni om te praten over de vorming van een lokaal bestuur. Ik had de vorige keer een opzet voor de statuten gekregen van het Ministerie van Justitie in Banjul. Deze heb ik omgezet naar de situatie in Naneto Seyoni en afgelopen dinsdag in het dorp afgegeven. Ik had hen gevraagd om aanvullingen en opmerkingen. Dit gaan we o.a. woensdag doornemen. Woensdagavond voor de laatste keer dineren op de Strip en daarna koffers inpakken. Mijn vlucht gaat rond 13.00 Gambiaanse tijd. We hebben een tussenstop op Tenerife en donderdagavond rond 23.00 uur zal ik weer op Schiphol zijn. Mijn auto staat op de Valetparking dus ik kan vrij snel op weg naar de Achterhoek. De volgende reis zit ook al weer in de pen, dat zal rond midden februari zijn zoals het er nu uit ziet. Maar nu eerst nog een paar dagen genieten in The Smiling Coast of Africa!