November 2019
Zaterdag 9 november, 08.00 uur. Ik zit op het terras voor mijn appartement. Voor mijn een kop black tea van Lipton en een senfou met canned beef. Ik ben weer in Gambia. Ik had gisteren een vroege vlucht. Om 08.40 uur was het geplande vertrek en dit keer vloog ik met Cor en Don, ze waren het goedkoopst met een los ticket! In de nacht van donderdag op vrijdag ging al vroeg de wekker. Om 04.00 uur zat ik in de auto richting Schiphol. Het was op dat tijdstip natuurlijk niet erg druk op de weg en rond 05.45 uur stond ik in vertrekhal 3 bij balie 27. Even later was mijn koffer ingecheckt en de paspoortcontrole verliep vlot. Ook was het rustig bij de controle van de bagage. Zelfs de laptop hoefde niet uit de tas. Dit keer had ik een extra apparaat bij me, m'n eigen airfryer (zuurstofapparaat voor wanneer ik slaap) bij en daar vroegen ze zelfs niet naar. Een kop thee en een broodje en daarna naar gate E4 en wachten op de vlucht. We vertrokken mooi op tijd en de vlucht verliep soepel. Een paar korte hazenslaapjes, een paar potjes patience en mahjong en nog wat series gekeken op de Airfy in het vliegtuig. En toen riep de piloot al om dat de landing aanstaande was. Binnen 6 uur landde het vliegtuig op Banjul Airport. In de aankomsthal was het een beetje chaotisch (meer chaotisch dan anders) want de aankomsthal werd volop verbouwd en de paspoortcontrole moest elders plaatsvinden. Het voordeel van lang wachten bij de paspoortcontrole is dat je niet lang meer op de koffers hoeft te wachten. Na de paspoortcontrole stond inderdaad mijn koffer al klaar. De koffers door de scan en ook hier leverde mijn airfryer geen probleem op. Ik had van de fabrikant al een douaneverklaring gekregen. Dit vond ik nog niet voldoende dus ook nog een verklaring van mijn huisarts erbij gevoegd. Ik heb de airfryer nodig omdat ik in mijn slaap te vaak stop met ademhalen. In de aankomsthal stond Karafa al op mij te wachten om mij naar mijn appartement te brengen.
Net als in mei was ook dit keer mijn appartement in Senghore Kunda volgeboekt dus weer speuren op AirBnB naar een appartement in Kololi. In mei had ik via AirBnB een appartement geboekt in Kololi Johanes. Dit beviel prima. In mei had ik het appartement op de 1e etage maar deze was nu al geboekt. Het appartement op de begane grond was nog wel vrij, deze was ook goed. En dit keer was er ook WIFI in het appartement, helemaal prima dus. Rond 15.00 uur kwamen we aan bij het appartement in Kololi Johanes en beheerder Abie stond mij al op te wachten. Hij zei: the room is cancelled (jouw kamer/boeking is geannuleerd). Een beetje vreemd wat ik had niet geannuleerd en keurig op tijd betaald via AirBnB. Een poosje gepraat en uiteindelijk mocht ik toch in het appartement. Er waren schijnbaar problemen met de eigenaar van appartement, deze woont in Engeland. De betaling aan AirBnB gaat via hun tussenpersoon in Frankrijk naar Abie in Kololi Johanes. De tussenpersoon heeft al een paar keer het geld niet doorgestuurd naar Abie dus de landlord in Engeland heeft de boeking gecancelled. Iets wat helemaal niet kan want het is officieel geregistreerd via AirBnB. Na wat indringende gesprekken en het feit dat dit mijn probleem niet is, mocht ik zoals gezegd in mijn appartement. Abie vroeg mij dit te melden aan AirBnB en mijn geld terug te vragen en dit dan aan hem te geven. Is prima, ik heb het gemeld aan AirBnB. Ik heb Abie gezegd wanneer AirBnB geen geld terugstort, hij dan ook geen geld van mij krijgt. Maar dit zal zo'n vaart niet meer lopen, ik zit in mijn appartement. Welcome in The Gambia, ik zit er meteen al weer helemaal in, no problem!
Na mijn 'appartement-incident' snel de koffers op de kamer gezet en mij omgekleed. Het was die middag rond de 30 graden en ik was nog steeds op z'n Hollands gekleed: jeans, fleecevest en boots. Dat was met de bijna vrieskou bij vertrek én de koele temperatuur in het vliegtuig wel lekker maar deze kleding was niet echt Gambia-style. Karafa reed mij met zijn local taxi naar Marouns Supermarket voor de eerste boodschappen én de boodschappen die in de local shops niet te koop zijn. De boodschappen uitgepakt en nu eerst een lekkere douche. Begin vorige week had ik nog een bericht ontvangen van de beheerder dat het appartement geen stromend water had. Er waren problemen met de watertank op het dak. Alles moest nu met emmers water gedaan worden. Als ik dat een probleem vond dan kon ik nog iets anders boeken. Maar dat maakte mij niet zo veel uit, ik red me ook wel met emmers water. Het probleem was echter opgelost in de week voor mijn komst. De douche gaf weer een mooie straal water, weliswaar koud maar wél erg lekker. De vorige keer had ik nog warm water, iets wat ik hier nog niet eerder meegemaakt had. Maar nu is het weer back to old times, koud water in de douche! Nu even tijd voor een siësta. De ventilator aan het plafond draaide overuren zodat mijn kamer heerlijk koel was.
Die avond nog even naar Senegambia geweest voor een lekker diner bij Yasmina. Weer een hoop kennissen en bekenden gesproken. Na de single Bacardi-Coke with Ice begon de vermoeidheid toe te slaan. Met de taxi terug naar Kololi-Johanes en lekker gaan slapen. Ik had mijn koffer nog niet uitgepakt en ook mijn airfryer is in de tas blijven zitten die nacht. Vandaag wordt alles uitgepakt en ook mijn airfryer wordt geïnstalleerd. De stroomvoorziening is tot nu toe goed.
Komende weken ga ik aan de slag in de Health Post in Seyoni. Sinds 1 juli werkt Petero er als nurse en er moet nog van alles ingeregeld worden qua registratie, administratie en medicijnverbruik. Ook ga ik op zoek naar twee nieuwe ziekenhuisbedden voor de post. De leerlingen van Almende Isala College uit Silvolde hebben met diverse acties geld ingezameld. Dit gaan wij besteden aan de bedden. Daarnaast ga ik verder met de nieuwbouwplannen voor het mental home in Busura. En er moet daar nog het een en ander gebeuren qua organisatie. Dit loopt nog niet helemaal op rolletjes sinds Marabout Ebou is weggegaan en zijn halfbroer Marabout Ousman het heeft overgenomen. Wij zijn nog niet helemaal tevreden over de werkwijze van Ousman. Gisteren vlogen er ook twee medebestuursleden van Stichting Buganala mee en maandag komt er nog een bestuurslid van Buganala in Gambia aan. Samen gaan we komende week een aantal projecten van Buganala bezoeken.
Lekker weer, lekker veel te doen! It is nice to be back in The Smiling Coast of Africa!!
Na de zaterdag gebruikt te hebben om een beetje te acclimatiseren, contacten te leggen en bij kennissen op bezoek te gaan, werd het langzaam tijd om aan de avond te beginnen. Bij terugkomst in Kololi Johannes, eerst een verfrissende douche en daarna een korte siësta. Rond 19.00 uur naar de Senegambia Strip voor een nice dinner bij Yasmina. De zondag is hier vrij rustig. Alle officiële kantoren zitten dicht, de lokale economie draait gewoon door. Na een lekker ontbijtje de laptop gepakt om de financiën bij te werken en nog wat andere zaken. Die middag vanaf mijn appartement gelopen naar Bijilo Beach voor een heerlijke strandwandeling. Het was warm en licht bewolkt. Er stond een fijne bries vanaf de oceaan. Heerlijk verkoelend! Ik had mij dit keer wel ingesmeerd om enigszins beschermd te zijn tegen de zon. De vorige keer had ik dat niet gedaan en toen ik thuiskwam waren mijn armen behoorlijk rood, ze gaven nog net geen licht. Het trekt wel vrij snel bruin bij en het strakke gevoel vermindert met een dosis aftersun maar goed is het niet. Vandaar vandaag netjes ingesmeerd met sun crème en lekker een paar uurtjes gewandeld langs de rand van de oceaan. De rode vlaggen hingen uit, er was een sterke onderstroom. Er was daarom bijna niemand an het strand. Rond een uur of zes kwam ik weer terug bij het beginpunt van mijn wandeling, restaurant Swiss Tavern op Bijilo Beach. Je heb daar meerdere terrassen met diverse zitjes. Wanneer deze vrij is pak ik altijd het hoogste terras. Je zit dan op een terras welke ongeveer een meter boven het strand uittorent. Ik had die dag nog niet geluncht én het was niet ver meer naar diner-tijd dus besloot ik diner en lunch maar te combineren in een 'dunch'. Swiss Tavern heeft een kleine maar wel fijne kaart met ook hele goede lokale gerechten. Ik koos voor de Chicken Benachin, een heerlijk gekruide rijst met kip. Een single Bacardi-coke with Ice erbij en genieten maar. Rond 20.00 uur was ik weer thuis. Nog even een frisse douche om al het strandzand en strandzweet er af te spoelen. Die avond niet meer weggeweest en op tijd naar bed want de volgende dag voor de eerste keer naar de medische post in Seyoni.
Zaterdag had ik kort met mijn gambian brother Yaya gesproken. Hij heeft zijn eigen touristoffice met een aantal auto's. Met één van zijn auto's ga ik altijd naar de projecten. Hij beloofde mij op tijd te bellen over wie mij zou brengen op maandag. En maandagmorgen belde hij rond 08.00 uur om te vertellen dat niet hij maar zijn vriend Alagie zou komen met zijn bus. Ook prima, mooi geregeld. Alagie wist niet precies waar ik woonde en zou aan de New Road op mij wachten. Ik liep vanuit mijn huis naar de New Road en daar stond Alagie al keurig op mij te wachten met de bus van Yaya. Dit wordt het eerste verkennende bezoek. Wat rondkijken op de medische post en natuurlijk ook op de school van Buganala. Toen we aankwamen zat de wachtkamer van onze medische post in Seyoni vol met mensen. Ik heb een paar foto's gemaakt, wel eerst even gevraagd of dat mocht. Een paar mensen wilden dat niet en liepen even weg toen ik de foto's maakte. Daarna een rondje door de post. De post was schoon, goed georganiseerd en nurse Petero was volop aan het werk. Erg mooi om te zien dat de inzet die de stichting gedaan heeft, samen met René en Lida uit Utrecht (en hun sponsoren) zo goed opgepikt is. Deze weken ga ik met nurse Petero, coördinator Yusupha en Dembo van Healthpost Darsilami een paar keer om tafel om de organisatie van onze post nog meer te verbeteren. Nogmaals het loopt nu goed, ziet er goed uit en we gaan nu wat meer de puntjes op de i zetten. Later deze week volgt de 1e meeting.
Nog even een kort rondje gemaakt op de school van Stichting Buganala, die op het zelfde terrein staat. Woensdag gaan we met 4 bestuursleden en directielid van PRO8 uit Doetinchem naar de officiele (her)opening van de school)
Nu weer terug naar Kololi Johannes. Alagie loodste de bus bedachtzaam en voorzichtig door het drukke en gevaarlijke verkeer. Op de weg rijden vele bushtaxi's die de bevolking van plaats naar plaats brengt. Een rijbewijs is zo behaald of gekregen. Alagie vertelde dat de jonge chauffeurs (18/19 jaar) op de bushtaxi's een groot probleem vormen. Geen ervaring en gevaarlijk roekeloos (je zou zeggen wanneer is roekeloos dan niet gevaarlijk, zeker in Gambia). De jonge chauffeurs kijken nergens naar, rijden zomaar de weg op en af om passagiers in en uit te laten. Ze veroorzaken hierdoor veel ongelukken. Op de heenweg stond een grote groep mensen bij een omgevallen motor. Deze was aangereden door een busje. De motor vervoerde vanaf vissersplaats Tanji, vis het land in. Deze vis lag overal op en om de motor. De motorrijder kon het gelukkig navertellen en was ongedeerd gebleven. Gelukkig was Alagie een ervaring driver en wist dat je voorrang moest krijgen en niet moest nemen. Dit was volgens Alagie de hoofdoorzaak van alle ongelukken, het nemen van voorrang.
Het is meloenen-tijd! Overal liggen stapels meloenen langs de kant van de weg. Ik heb er twee gekocht. Ze gaan straks in de frigde totdat ze lekker koud zijn en dan elke keer een stukje eraf snijden voor bij het ontbijt of zomaar als je dorst hebt. Ze zijn ietwat zoet en fijn dorstlessend. De twee meloenen pasten net in de groentelade van de frigde.
Vandaag is ook het 4e bestuurslid aangekomen in Gambia. Die avond hebben we gegeten bij restaurant Calypso op Cape Point Bakau. Dit is een fantastische locatie met op de 1e plaats natuurlijk lekker en goed eten. De zitjes zijn gesitueerd in de tuin van het restaurant. Ze hebben een rieten dak. Het was al donker en over het strand heen keek je naar de oceaan en richting Banjul, met aan de horizon hier en daar een schemerlicht. We hebben lekker gegeten en de plannen voor de opening van woensdag doorgenomen. Rond 21.30 uur kwam Karafa mij weer ophalen met zijn local taxi. Ik was nog van plan om een afzakkertje te nemen maar het enige wat afzakte waren mijn oogleden dus lekker gaan slapen.
Dinsdag het eerste ontbijt met mijn watermeloen! Ik had ook kaas en jam gehaald en eieren. Eitje gekookt, kopje Lipton Black Tea erbij en compleet was mijn ontbijt. Die dag ben ik met Karafa rondgereden om te kijken naar stoelen voor de medische post. Ook hoorde ik van nurse Petero dat je hier ergens 2e hands ziekenhuisbedden kunt kopen. Heb ik nog niet gevonden maar dat komt nog wel. Ik heb wel weer een hoop plekken van Gambia gezien die ik nog nooit eerder gezien had. Vooral naar de shopjes in en om Serekunda en ook naar Amsterdam Enterprise die dicht bij mijn huis zit. Daar komen de containers uit Europa aan die allerlei huishoudelijke apparaten én meubilair bevatten. Vond ze redelijk aan de prijs maar de kwaliteit is goed. Heb nog niets gekocht want ik wil dit ook overleggen met Petero, Yusupha en Dembo. Zij moeten er tenslotte mee werken. Heb me dus al wel mooi kunnen oriënteren. De ziekenhuisbedden heb ik nog niet gevonden maar dat komt donderdag wel. Morgen eerst de opening van de school in Seyoni en anders heb ik volgende week ook nog. Mijn appartement-perikelen zijn intussen ook opgelost. Het appartement is nu officieel door de verhuurder (tussenpersoon in Frankrijk die het geld niet doorstuurt) gecancelled bij AirBnB. AirBnB heeft mij het geld teruggestort. Ik heb vervolgens de huur rechtstreeks betaald aan de manager van het appartement (weliswaar met een kleine korting - op mijn initiatief - op de huur vanwege de troubles) en nu zit ik gewoon in het appartement dat ik in eerste instantie geboekt had. Het is een goed en veilig appartement, én met WIFI. Alleen s' nachts zit ik meestal zonder stroom zodat ik mijn airfryer niet echt kan gebruiken. Maar dit zou een ander appartement ook het geval zijn.
Dinsdagavond had ik een thuiswedstrijd met het eten. De groep had gekozen voor Mexicaans restaurant El Sol in een zijstraat (richting Monkeyparc Bijilo) van de Senegambia Strip. Het restaurant is van een Nederlander die al 20 jaar in Gambia woont en al 10 jaar dit restaurant heeft. Was mij nooit eerder opgevallen maar dit restaurant is een aangename verrassing. Fijne kaart, goede bediening, lekker eten en mooi opgemaakt op de borden. Naast dit restaurant vind je restaurant Gusto, van dezelfde eigenaar. Heeft een Italiaanse kaart en schijnt ook goed te zijn. Volgende maar eens proberen. Na het eten Conavato Tebb (Mandinka voor mijn buik zit vol) of Surna (betekent ongeveer hetzelfde in Wollof) op weg naar huis en naar bed. Woensdag de opening in Seyoni dus (redelijk) vroeg op pad.
Woensdagmorgen vertrek gepland om 08.45 uur richting Seyoni. Karafa stond mooi op tijd aan de poort in Kololi Johannes. De ceremonie zou om 10.00 uur beginnen dus volop tijd voor de reis. Het is zo'n 45 minuten rijden maar op dit tijdstip kunnen er wel een aantal verkeersknooppunten zijn. De eerste is al vrij vlot, turntable Brusubi. Op deze turntable kun je rechtsaf richting de coastal road (Brufut, Tanji, Kartongh), linksaf ga je richting Sukuta en Serekunda. Rechtdoor richting vlieveld en Brikama (onze richting) om dit knooppunt krioelt het van de activiteiten. Markt, overstapplaats voor de (bush)taxi's. Vandaag valt het mee, we zijn Brusubi vrij vlot door. Het volgende knelpunt is Old Yundum. Hier is ook een vrij grote afslag richting Serekunda en hetzelfde verhaal: veel taxi's, mensen en handel. Maar ook hier hadden we geluk, het verkeer stroomde redelijk vlot door. Daarna een poosje lekker door kachelen tot aan Brikama, het volgende knelpunt. Het was onze lucky day! Alleen maar veel voetgangers die op de markt moesten zijn en weinig overig verkeer. Dus Brikama was ook een makkie. Op de weg door Brikama hoorde veel mensen roepen: Wanter, wanter!! Ik vroeg aan Karafa wat dat betekende. Het is Wollof maar wordt door iedereen gebruikt. Het wordt geroepen door de marktkooplui wanneer ze goederen tegen een lagere prijs verkopen (special offer in het Engels, Spezialangebot in het Duits, soldes in het Frans oftewel speciale aanbieding) Heb het opgeschreven want dit kan ik wel gebruiken in mijn kraam.
Om 09.45 uur reden we het terrein van de school in Seyoni op. De leraren hadden hun mooiste kleren aan, er waren al een aantal dorpelingen. De kinderen reageerden enthousiast op mijn komst. De anderen waren er nog niet dus liep ik rond door het dorp met Badjie, één van de leraren. We kwamen uit bij één van de wijze mannen die de Alkalo ondersteunt. Even met hem gesproken over de school en het dorp. Kort daarna arriveerden de anderen ook in het dorp. Het schoolterrein was helemaal opgeruimd. Toen ik er op maandag was, waren ze nog druk bezig met Set Settal (schoonmaakdag). We (delegatie Stichting Buganala) maakten een rondje langs de opgeknapte gebouwen en de nieuwe toiletten. Het zag er allemaal keurig uit. Stichting Bouwen Gambia was eind vorig jaar begonnen met de renovatie en nieuwbouw en rondde dit in juni af met het plaatsen van de nieuwe poort. We waren in één van de klaslokalen toen we enig rumoer hoorden op het schoolplein. De bushman was gearriveerd en wij werden getrakteerd op traditionele dans en muziek en natuurlijk hebben we zelf ook meegedanst. Leraar Modou had mij hier al over verteld maar ik mocht niets zeggen tegen de rest. Ik mag graag dansen en doe dat ook regelmatig maar met deze dans ligt het toch iets anders. De bewegingen vragen van mij een bepaalde vorm van soepelheid en lenigheid welke ik nooit gehad heb. Maar dat hoeft ook niet, iedereen vindt het mooi dat we meedoen en niemand heeft een oordeel over mijn danskwaliteiten. De dansgroep beweegt zo makkelijk, zo natuurlijk, zo mooi. Dat hebben ze van nature want zelfs de kleinste kinderen uit de klas bewegen op deze mooie manier wanneer zij dansen.
Na het dansspektakel was het tijd voor het officiële deel. De imam begon met een gebed. De Akalo nam het woord en leraar Modou vertaalde alles in het Engels zodat het voor ons ook te volgen was. Eén van de oudere vrouwen uit het dorp nam het toen het woord, eveneens vertaald door Modou. Mrs. Jatta, hoofd van de school, deed een woordje in haar rol van vice voorzitter van het Village Development Committee. Als laatste was de voorzitter van Stichting Buganala aan de beurt. De ceremonie werd afgesloten, de sfeer was goed. Het was een mooie morgen! Na de ceremonie zette ik mijn Stichting Buganala-pet af en mijn Stichting Huis van Marabout-pet op en leidde de Buganala mensen rond in onze medische post die dankzij de Utrecht-groep (Lida en René) opgeknapt is en zij betalen o.a. ook een deel van het van het salaris van de gekwalificeerde nurse. Het andere deel wordt betaald uit de vastenactie van de Geloofsgemeenschap St. Martinus uit Etten (Gld). Dankzij deze hulp kan onze medische post draaien. Er moeten nog een aantal dingen gebeuren qua organisatie, er nog geld nodig voor een vast medicijnenbudget. Hierover ga ik deze weken praten met nurse Petero, coördinator Yusupha en Dembo van Healthpost Darsilami. Ik had dit gesprek gepland aansluitend aan de ceremonie maar Yusupha moest werken dus heb ik het gesprek verplaatst naar vrijdag. Op de terugweg nog even naar de Healthpost in Darsilami geweest waar Dembo werkt. Een kleine rondleiding door zijn kliniek en toen op weg naar huis. Het was een lange en warme dag maar een mooie dag met veel positieve mensen. Mensen die hart hebben voor hun school terwijl de omstandigheden niet altijd even gemakkelijk zijn. Mensen die hard werken aan de medische zorg in het dorp terwijl de middelen niet altijd voldoende zijn. Met goed gevoel reden Karafa en weer terug naar mijn huis in Kololi Johannes. Een lekkere douche (voor de eerste keer warm want de loodgieter was bezig toen ik terugkwam. Was mij niet duidelijk wat hij aan het doen was maar No Problem! Ik heb weer warm water). Even een poosje de binnenkant van mijn ogen bekijken en daarna naar Yasmina for dinner. Lekker gegeten en met a happy stomach weer terug naar huis. Net voordat ik naar Yasmina liep, viel de stroom uit. Ik heb permanent de plafondventilator aan het draaien en dan het redelijk te doen met de warmte. Ik kwam terug van het eten en nog steeds geen stroom. Mijn telefoons en laptop hadden nog power genoeg maar zonder mijn koele vriend aan het plafond viel het niet mee. Ben op bed gaan liggen en viel in slaap een uur lang, toen water drinken en weer inslapen. Dit herhaalde zich tot aan de ochtend. Ook mijn airfryer kon ik niet gebruiken. Dit speet mij niet heel erg want in de ene nacht dat ik de airfryer wél kon gebruiken heb ik het redelijk benauwd gehad.
Donderdagmorgen iets later beginnen dan gisteren. Lekker de tijd nemen voor mijn ontbijt met senfou/kaas en senfou/worst. Gekookt eitje, kopje thee en een groot stuk koude watermeloen. Verdergaan met de zoektocht naar de ziekenhuisbedden. Ook even naar mijn bronsmannetje. Hij had mij geappt dat hij weer nieuwe voorraad met dit keer wél redelijke prijzen. Galerie Arte 8 heeft nog voldoende voorraad maar wanneer ik echt iets aparts zie dan neem ik het mee, anders niet. Vanavond het laatste gezamenlijke diner met de Buganala Stichting. Zij vliegen morgenmiddag weer terug naar Nederland, er blijven nog 2 Buganala'ers achter in Gambia. Vrijdag heb ik een gesprek op de medische post in Seyoni met Yusupha, Petero en Dembo. Zaterdag en zondag staan nog open. Volgende week aan de slag met de nieuwbouw en de organisatie van ons mental home in Busura. Ga ook maandag met Yaya nog naar een schooltje kijken in Bosa (Brikama richting Gunjur)
Lots of things to do!!!
Vrijdagmorgen op pad met Karafa naar Seyoni. Op het programma staat een gesprek met de nurse van de Health Post, Petero en met onze coördinator Yusupha. Het is wat drukker op de weg omdat het vrijdag is. Vandaag (en elke vrijdag) is het Friday Prayers. Op die dag gaan alle mannen om 14.00 uur naar de Moskee. Ze hebben dan hun mooiste haftans aan. Daarna wordt er gegeten. De drukte was goed te merken op de normale knelpunten want hier zitten ook de markten. Iedereen wil op tijd de boodschappen in huis hebben voordat de Friday Prayers beginnen. Veel mensen op de markt en ook veel verkeer op de weg. Ik vertelde al eerder dat het verkeer zo gevaarlijk is geworden door de young drivers (volgens Karafa). Ze kijken nergens naar en nemen voorrang waar het eigenlijk niet kan. Het krijgen van een rijbewijs is kennelijk erg eenvoudig. Je gaat naar een bureautje dat op het terrein van de Kanifing Police zit. Je neemt pasfoto's mee, vult een formulier in en betaalt een bedrag. Je krijgt dan je rijbewijs zonder enige vorm van opleiding of rijexamen, laat staan kennis van verkeersregels (die hier echt wel zijn). Geen lange periode van rijlessen met een instructeur erbij, geen spannende theorie-examens of praktijk-examens. Geen wachttijden bij een CBR. Er bestaan (bestonden) wel rijscholen maar schijnbaar is het makkelijk om deze te omzeilen. Met als gevolg dat er drivers zijn die niet zo goed rijden en opletten in het verkeer (dit is nog maar zachtjes uitgedrukt). Karafa is een goede driver die rekening houdt met de mindere goden in het verkeer. Af en toe gaat het bijna mis en klinkt er een welgemeend 'focking driver' door de taxi. Soms ben ik Karafa net voor met een kreet 'focking driver' en dan lacht Karafa en vervolgt weer vrolijk zijn weg.
Mooi op tijd reden we het terrein van de health post op in Seyoni. Petero was net met zijn laatste patiënt bezig. Op 5 oktober jl. had ik een vergadering bij mij thuis met Lida en René van de Utrecht-groep. Zij ondersteunen de health post. Vanuit deze vergadering kwamen een aantal vragen met betrekking tot de organisatie van de health post zoals: openingstijden, budget voor medicijnen, het bedrag dat de mensen moeten betalen voor een bezoek, registratie van patiënten e.d. Ook moest er logistiek nog wat besproken worden zoals aansluiting op de waterleiding, toiletruimtes, stoelen voor wacht- en behandelruimtes. Daarnaast hebben we een donatie gekregen van Almende Isala uit Silvolde. Hiervoor willen we een extra ziekenhuis bed aanschaffen met een afwasbaar matras én afwasbare matrassen voor de 2 overige bedden. Petero zoekt uit waar we deze kunnen kopen in Gambia. Liefst in Gambia want transport vanuit Nederland is duur. Ik hoop dat dit lukt voordat ik weer naar huis ga. Lukt dit niet dan zorgen Yusupha en Petero ervoor dat alles mooi geregeld wordt. De stoelen ga ik op maandag of dinsdag kopen bij Amsterdam Enterprise in Serekunda. En misschien hebben zij ook wel ziekenhuisbedden. Het was een zinvolle meeting. Dembo van de kliniek uit Darsilami zou er ook bij zijn maar schijnbaar was er iets tussen gekomen, no problem! Het was inmiddels tijd geworden voor de Friday Prayers toen we terug reden, dat was goed te merken op de weg. Het verkeer was een stuk minder druk en chaotisch als op de heenweg. We waren redelijk vlot weer terug op mijn compound in Kololi Johannes.
Zaterdag een rustige dag. Na een heerlijk ontbijt tijd voor een wandeling naar de Senegambia Strip. Ik had voor Yaya een WIFI router meegebracht. Deze was naar mij opgestuurd door een kennis van hem uit Limburg. Yaya wil de WIFI aanbieding op zijn tourist-trips als extra service voor zijn gasten. Ik had van zijn kennis uit Limburg al een appje gekregen dat het niet goed ging met de router. Deze werd heel erg heet met het opladen én kon niet volledig opgeladen worden. Het bleek dat Yaya de router rechtstreek aan het stopcontact aan het opladen was. Bij de router zat alleen maar een snoertje met een USB aansluiting. Dit was om op te laden via de laptop of een powerbank maar niet om er een stekker aan te doen en via een stopcontact op te laden. Ik had de router meegenomen naar mijn huis om op te laden aan mijn laptop. De hele nacht aan de laptop en router was volledig opgeladen en werd niet heet. Gelukkig was er niets beschadigd en de router werkte op dat moment goed. Zaterdagmorgen even een bezoekje aan Yaya voor een praatje en te zien of de router nog goed werkte. En dat was gelukkig het geval. Ik zat daar een tijdje toen Yaya een opmerking over mijn schoenen. Normaal gesproken loop ik daar gewoon op slippers wanneer ik niet op pad ben. Loop ik wat langere afstanden dan heb ik graag schoenen aan omdat de wegen en paden niet zo strak aangelegd zijn als in Nederland. Ik heb daarvoor altijd een paar wat hogere boots omdat ik dat makkelijker vind om mee te lopen én ze toch nog sportief lijken onder een korte broek. Ik kies dan voor de wat betere merken zoals Ecco ed. Het vorige paar was aan vervanging toe en net voor mijn vertrek waren ze binnen. Yaya: nice shoes you have there. En hij mompelde iets van lalalalands. Ik vroeg wat hij bedoelde. Hij zei: yes your shoes they are nice those timberlalalands. Nu begreep ik pas wat hij bedoelde. In plaats van de Ecco's was de keus dit keer gevallen op Timberland boots. Yaya sprak dit uit als timberlalalands. Met zijn accent en ander invulling van klemtonen had ik dit eerst niet goed verstaan. Maar hij had gelijk, ik had een paar mooie en fijnlopende timberlalalands!!!
Die middag zou Mariama voor mij gaan koken in mijn compound. Het werd mijn favoriete Gambian dish: chicken yassa. Samen inkopen gedaan op de markt en daarna de keuken in om te koken. Ik mocht niet helpen, zij deed het alleen. Ik heb wel natuurlijk de nodige aantekeningen gemaakt want ik heb een recept voor yassa samengesteld maar dit is nét niet de echte yassa smaak. Meestal is de yassa al gereed wanneer ik ergens mee-eet of zijn de voorbereidingen al klaar. Maar dit keer kon ik het van begin af aan volgen. Ik weet nu (althans dat denk ik) hoe ik de originele yassa-smaak kan creëren. Op 12 december geef ik een workshop Gambiaans koken aan de leerlingen van Almende Isala uit Silvolde. In de keuken van locatie Wesenthorst in Ulft ga ik dan met 1o leerlingen en 2 docenten aan de slag met o.a. chicken yassa. De leerlingen gaan volgend jaar maart naar Gambia. Ter voorbereiding ga ik met hen Gambiaans koken. Dit is nu de 3e keer dat ik dat doe en is erg leuk om te doen. Vorige 2 keer was het ook een yassa maar de yassa van dit keer komt nog dichter bij de echte Gambiaanse yassa. Ga het natuurlijk voor die tijd thuis nog wel een keertje uitproberen! De yassa van Mariama was heerlijk, ik had er haast te veel van gegeten. Die avond niet meer naar Senegambia geweest om te eten. Ik had nog van alles in huis en mijn trek was nog niet zo groot na de heerlijke yassa van die middag
Mijn eerste week heb ik mijn aandacht gericht op de health post in Seyoni. Mede omdat er aantal bestuursleden van Stichting Buganala in Gambia waren voor de opening van de school welke op hetzelfde terrein ligt als de healthpost. De tweede week is ingepland voor het mental home in Busura. Ik ben op dit moment niet erg tevreden over de gang van zaken daar. Het mental home werd altijd geleid door de broers Kebba en Ebou Janneh. Kebba was de marabout en broer Ebou zijn plaatsvervanger. Kebba is in 2013 vrij plotseling gestorven aan een longziekte. Ebou nam het toen op een voortreffelijke wijze over. Intussen stierven ook de vader, moeder en zus van Ebou. Ebou was toen nog de enige de compound over van de eerste tak van de familie. Zijn stiefmoeder en halfbroers en -zusters woonden nog wel in de compound. De spanningen tussen hen en Ebou liepen op. Zo hoog dat Ebou besloot weg te gaan, eind 2017. Halfbroer Ousman zou het overnemen onder toezicht van een broer van vader. Sinds het aantreden van Ousman is het aantal bewoners drastisch teruggelopen. Ook de gebouwen zijn in een slechte staat van onderhoud. De groentetuin wordt niet effectief gebruikt en zo zijn er wel meer dingen die beter kunnen. We (Yusupha en ik) hebben hier intensief over gesproken met Ousman en ook de nodige begeleiding gegeven. Yusupha en ik vinden het resultaat nog steeds ver onder de maat. We willen hier op dinsdag een gesprek over hebben met Ousman. Inzet van het gesprek zal zijn of we hier nog wel mee doorgaan. Ik heb niet echt het idee dat Ousman zich inzet voor de bewoners. Het geld dat we nu gebruiken voor het mental home is op dit moment beter op zijn plaats bij de health post in Seyoni. De health post draait goed dankzij enthousiaste mensen. Er is daar een nijpend tekort aan medicijnen, daar zou extra budget erg welkom zijn. De acties van de afgelopen tijd waren ook alleen maar gericht op de health post (salaris verpleegkundige - vastenactie Geloofsgemeenschap Etten GLD; vervoerskosten medisch materiaal - Warmse kermis 2019; ziekenhuisbedden - Almende Isala 2019) en niet meer op het mental home omdat ik dat niet verantwoord vond. Inzet van het gesprek wordt wel of niet doorgaan. Op zondag heb ik de Program Manager Mental Health (soort van staatsecretaris) van het Ministerie een uitgebreid bericht gestuurd over deze situatie en ook aangegeven dat zijn beloftes niet nagekomen werden (opleiding voor Marabout, regelmatig bezoek van een verpleegkundige van het ministerie). Dit staat vermeld in de policy van zijn Ministerie. Ons mental home staat hier letterlijk in vermeld maar papier is geduldig, ook hier. De Program Manager kent ons mental home erg goed, hij is er zelfs een paar keer geweest. Ik heb hem in mijn bericht aangegeven dat ik ook erg ontevreden ben over zijn rol. De Program Manager reageerde meteen en woensdagmorgen om 10.00 uur ben ik uitgenodigd op zijn Ministerie om er over te praten. Ik koester mij niet al te veel illusies over dit gesprek maar één ding is duidelijk: het is nu echt D-Day voor het mental home. Het Health Center in Seyoni werkt wél goed en van hieruit kunnen we heel veel doen, en voor iedereen!
Op maandag bushtrip naar Bonsa, een klein plaatsje in de buurt van Gunjur. Mijn Gambian brother Yaya gaat daar altijd naar toe met zijn tourists wanneer hij een towntrip organiseert. In dit dorp zien de tourists dan het echte leven in een klein Gambiaans dorp. Het dorp heeft een klein schooltje dat hulp nodig heeft. Yaya vroeg of ik met hem mee wilde om daar te gaan kijken. Kijken wel maar niets beloven was mijn opmerking naar Yaya want ik heb op dit moment niet de mogelijkheden en de middelen om daar wat te doen. Ik vond het interessant om te gaan kijken en dat was voor Yaya voldoende. Op tijd vertrokken alhoewel de reis niet zo lang zou duren, hooguit 1,5 uur. In plaats van via Brikama reden we over de coastal road via Brusubi, Brufut, Tanji, Tujereng en Sanyang om kort voor Gunjur de coastal road te verlaten en de bush in te gaan. Een lange hobbelige weg langs vele kleine dorpjes waar bijna niemand komt. Erg indrukwekkend om te zien. Uiteindelijk kwamen we aan in Bonsa, dat wil zeggen bij het gebouw waar de school in gehuisvest is. Bonsa is een kleine christelijke gemeenschap in het buitengebied van Gunjur. De school is gehuisvest in het gemeenschapsgebouw annex kerk. De ruimte is met 3 grote multiplex platen in 2-en gedeeld zodat er toch nog aan twee groepen lesgegeven kan worden. De 2 leraren krijgen geen salaris en leven van giften in natura vanuit de kerkgemeenschap. Het is echter een arme gemeenschap zonder enige bron van inkomsten. Geen vers water, geen elektriciteit. De school heeft geen toilet, de kinderen doen hun behoeften rond het gebouw. Er is maar plaats voor 32 kinderen terwijl er veel meer kinderen zijn. Kortom er is hulp nodig: nieuwe schoolgebouwen, waterput met pomp, toiletgebouw, groentetuin voor het dorp (extra oogst kan verkocht worden). Incidenteel is er wel hulp via de tourists die met Yaya meekomen en sommigen komen weer terug om meer te doen. Structureel gebeurt er (te) weinig. Ik heb Yaya beloofd dat ik na wil denken en rond wil kijken voor een sponsor. Alleen beloofd maar wél gezegd dat het niet mee zal vallen om een sponsor te vinden. Even rondgelopen en wat foto's gemaakt om mijn verhaal richting potentiele sponsoren te ondersteunen. Afscheid genomen van teacher Mr. Francis Mendy en weer terug naar Kololi Johannes.
We waren nog geen paar minuten onderweg toen Yaya begon te frummelen aan de handrem. It does not work anymore, Ok gelukkig is het alleen de handrem die niet meer werkt. Dit bleek echter te positief gedacht want ook het rempedaal had een dagje vrij genomen en moest er afgeremd worden op de motor. Dont worry I take care of it waren de bemoedigende woorden die Yaya uitsprak. Maar vanaf zijn gezicht was af te lezen dat hij er ook niet echt blij mee was. In de bush ging het nog want er was niet veel waarvoor geremd moest worden. Later op de coastal road was het toch wat drukker en moest Yaya extra alert blijven. Na een poosje in de file gestaan te hebben bij een checkpoint konden we toch redelijk vlot verder rijden, op gepaste afstand van de voorganger. Yaya had de alarmlichten aangedaan voor het achterop rijdend verkeer. En goed opletten op overstekende voetgangers want een noodstop maken lukte nu even niet. Wanneer Yaya in de verte een voetgangers zag begon hij al op de claxon te drukken. Het is het enigste wat ik nu heb zei hij. De turntable (rotonde) bij Brusubi werd gemeden door over het terrein van het pompstation te rijden en vanaf daar weer de grote weg op. Kort voor Senegambia van de hoofdweg af en via de afslag Monkey Parc Bijilo weer terug naar de taxi parkeerplaats op Senegambia. We zouden die middag nog de stoelen op gaan halen bij Amsterdam Enterprise maar er was geen geschikte auto. Dan doen we dit later maar!
Op weg naar Bonsa kreeg ik een telefoontje van Yusupha. We hadden voor dinsdag een afspraak met Ousman op het mental home. Ousman belde Yusupha om te zeggen dat hij niet kon. Erg vervelend want dit is een belangrijke afspraak en ik had het idee dat Ousman dit al aanvoelde. Ik heb donderdag als laatste mogelijkheid. Yusupha weet wat de inzet van het gesprek is. Ik vroeg Yusupha om aan Ousman te vertellen dat ik Ousman donderdag absoluut wil spreken, lukt dit niet dan gaat sowieso de stekker er uit. Ik had het gevoel dat Ousman mij probeerde te ontlopen. Dat had hij al vaker gedaan. Yusupha zou mij in de avond terugbellen. Die avond kwam inderdaad zijn telefoontje met de bevestiging van de afspraak voor donderdagmorgen. Nu we dinsdag toch niet naar Busura gaan kunnen we dan wel de stoelen ophalen bij Amsterdam Enterprise en donderdag afgeven op de health post in Seyoni. Maandagavond weer lekker gegeten bij Yasmina. Het was erg gelukkig minder druk (voor mij dan) dan in het weekend. Er zijn veel kwalificatie wedstrijden voor het EK voetbal 2020. Iedereen zit dan te kijken naar het grote scherm op het terras. Hoeft voor mij niet zo, thuis kijk ik ook niet. Ik had ook het idee dat meerdere mensen, voor het grote scherm, dit thuis ook niet deden. Hun 'voetbalsupporter' gedrag was redelijk geforceerd. Toen ik thuis kwam lag de elektriciteit er weer uit. De ventilator doet het natuurlijk dan ook niet én ik kan mijn airfryer niet gebruiken. Het is dan bloedheet op de kamer, ik drijf nog net niet van het bed af. In de loop van de nacht koelt het wat af en doe ik de ramen open, dat helpt wel iets. Elektriciteit is echt een probleem s' nachts.
Dinsdag ga ik de stoelen ophalen bij Amsterdam Enterprise in Serekunda. Vanuit de haven worden de containers met huisraad en elektronische apparaten hier naar toe gebracht en verkocht. Dinsdagmiddag ga ik naar de lokale markt om inkopen te doen. Ik ga spaghetti koken voor een aantal kennissen. Alleen de minced beef (gehakt) moet ik in een supermarkt kopen. Woensdagmorgen naar het ministerie en s 'middag naar een bookshop. Een kennis heeft een boek geschreven: How to speak Fula en dit boek wil ik graag hebben. Het is alleen maar hier te koop. Donderdagmorgen hét gesprek in op het mental home in Busura en de stoelen afgeven in Seyoni. Op de terugweg wat bestellingen ophalen op de houtsnijmarkt in Brikama en dan is het al weer bijna donderdagavond. Nog een paar (spannende dagen), wordt vervolgd!!
De dinsdag was eigenlijk gereserveerd voor het gesprek met de Marabout maar dit moest ik verschuiven naar donderdag. Dan de plannen maar aanpassen en stoelen kopen voor de medische post. Yaya zou met mij meegaan maar hij had eerst nog een afspraak met klanten voor zijn touristcompany. Deze afspraak was om 11.00 uur, vanaf 12.00 uur was hij vrij. Dus voor die tijd naar de naar de markt om inkopen te doen voor de lunch van die middag. Ik had beloofd om te koken, na mijn heerlijk yassa-lunch van afgelopen zaterdag. Men had zin in spaghetti, dus spaghetti ging het worden. Eerst naar de lokale markt voor de groenten want op de markt is je dalasi een daalder waard! Als snel had ik uien, knoflook, rode peper, wortel, paprika en prei ingeslagen. Gelukkig ging er iemand mee voor de vertaling want op de markt spreekt niemand Engels. Alleen de champignons heb ik laten liggen want van verre kon je de champignons al horen ploppen in de warme zon. Dan maar een concessie doen aan de voorwaarde van verse ingrediënten. Ik moest toch nog even naar Maroun's supermarket voor het gehakt. De minced beef (gehakt) is alleen maar in de supermarkt te koop en niet bij de lokale slager. Het daarom relatief duur en wordt normaal gesproken niet gebruikt voor de Gambiaanse lunch. Maar wanneer ik voor mijn Gambiaanse gasten kook wordt het altijd spaghetti want dat koken ze zelf niet. Alle ingrediënten bij elkaar en weer naar huis. In mijn Gambiaanse keuken stonden nog potjes met peper, zout en oregano. Na deze culinaire voorbereidingen was het tijd om met Yaya naar Amsterdam Enterprise in Bakoteh te gaan. Bij dit bedrijf komen veel containers uit Europa aan met meubels en huishoudelijke apparatuur. Het zou dus moeten lukken om hier 5 stoelen te scoren voor de medische post. Het gebouw van Amsterdam Enterprise heeft 2 verdiepingen. Op de begane grond staat het meubilair en de huishoudelijke apparaten. De keuze aan stoelen was groot evenals de prijzen die ervoor gevraagd worden. En ik wilde houten stoelen met goede verbindingen. De enige stoel die een beetje in de buurt kwam had een plastic kuip en houten poten. Ik vond dit te kwetsbaar, plastic en hout. Daarnaast was de prijs dusdanig dat ook in dat opzicht deze stoelen niet geschikt waren. Volgens Yaya zouden we beter slagen wanneer naar één van de lokale shopjes in de buurt zouden gaan. Prima zo lang ik maar wat vind dat past binnen budget en eisen qua stevigheid. Voordat we verder gingen wilde ik eerst nog even op de 1e verdieping kijken. Ik was nieuwsgierig geworden omdat veel mensen rechtstreeks bij binnenkomst naar boven liepen. Ik liep de trap op en toen boven was waande ik mij in kringloop-wonderland. Ik mag in Nederland graag kopen bij de kringloop. Ik zeg altijd gekscherend dat we een klantenkaart hebben bij de kringloop en dat we de avond voordat de nieuwe collectie te koop is, een VIP-avond hebben om als eerste te kunnen kopen van de nieuwe collectie. Ik keek mijn ogen uit op de 1e verdieping van Amsterdam Enterprise in Bakoteh. Een grote collectie en prachtig gesorteerd en geëtaleerd. Van huisraad, speelgoed tot kleding. Van potten en pannen, glaswerk tot zelfs kerstspullen en kerstbomen. Kringloop Actief in Doetinchem kan hier een puntje aan zuigen. Helaas had de Gambiaanse kringloop een vervelende overeenkomst met de Doetinchemse zusterorganisatie, ze wisten (te) goed van prijzen. Voor de gemiddelde Gambiaan is dit qua prijs te hoog gegrepen terwijl de inhoud van de containers vaak voor weinig of niets verkregen wordt. Mooi om te zien maar niets gekocht, op naar de lokale shop! De eerste de beste shop had al stoelen die pasten bij interieurvisie voor de medische post. Ik had weliswaar geen moodboard gemaakt maar deze stoelen pasten in the mood. Gehandeld en al snel waren wij het eens. Yaya laadde de stoelen in zijn 4wheel en zette deze bij mij thuis af. Donderdag zouden we toch naar het mental home in Busura gaan, de medische post in Seyoni ligt op een steenworp afstand. Dan kunnen we meteen de stoelen even droppen. Toen we thuiskwamen was het al tijd om mij terug te trekken in mijn Gambiaanse keuken. Lekker aan de slag geweest en het resultaat werd ook lekker gevonden. Niet alleen door mij maar door mijn Gambiaanse gasten. Ik had natuurlijk weer voor een heel weeshuis gekookt. No problem! De rest in bakken gedaan en mijn gasten namen dat mee naar hun compound voor de rest van de familie. Die avond niet meer naar Yasmina geweest, de spaghetti stond nog goed en ik had thuis nog een lekkere borrel in de koelkast. Op tijd naar bed want de volgende ochtend stond een belangrijk gesprek op programma op het Ministerie van Volksgezondheid, locatie Kanifing.
Woensdagochtend eerst een ontbijtje met senfou, kaas en een lekkere kop thee. Ik moest al op tijd op het ministerie zijn maar Kanifing is slechts 15 minuten rijden dus eerst ff rustig ontbijten. Karafa stond mooi op tijd bij mij aan de poort en ca. 30 minuten voor de afgesproken tijd liep ik het ministerie binnen. Toevallig liep de program manager mental health, met wie ik een afspraak had, ook net binnen. Ik hoefde niet te wachten, we konden meteen beginnen. Ik wilde met hem praten om mijn zorg te uiten over de gang van zaken in het mental home in Busura. Hij deelde onze zorg en hij besloot, op basis van onze ervaringen én zijn eigen ervaringen, het mental home uit Busura te schrappen uit de lijst van traditional healers omdat er geen verzorgingsprogramma was voor de bewoners. Hierdoor bleven de bewoners weg. Dit was ook al onze conclusie. Reden om gezamenlijk te besluiten om de steun aan het mental home in Busura in te trekken. Uitgebreide onderbouwing voor dit besluit van Stichting Huis van Marabout - Gambia staat op de website www.huisvanmarabout-gambia.com/mental-home-busura/ en op de facebookpagina welke ik nog een keer gedeeld heb. Jammer dat we dit hebben moeten besluiten maar het is in goed overleg met het ministerie gebeurt. Onze vorig Marabout Ebou is in Gunjur een nieuwe opvang aan het opzetten. Ik wil tijdens een volgende reis een bezoek aan Ebou brengen en met hem praten over een samenwerking want we willen doorgaan met de o zo nodige zorg voor mensen met psychische problemen in Gambia. Met gemengde gevoelens reed ik weer terug naar mijn huis in Kololi Johannes. Die avond had ik een afspraak met mede-Buganala bestuurslid Cees. We hebben gezellig gegeten bij Yasmina en natuurlijk alles nog een even doorgenomen.
Donderdag
D-Day. Op naar het mental home voor het exitgesprek. Eerst naar de medische
post om de stoelen af te geven én naar de Alkalo van Busura om uit te leggen
waarom het mental home in zijn dorp verlaten. In Brikama hadden we al de
traditionele zak rijst voor de Alkalo gekocht. Maar toen we bij zijn huis
aankwamen was zijn vrouw naar Brikama. De Alkalo is door de week nooit thuis.
De zak rijst uitgeladen, Yusupha wil later deze week nog een bezoek brengen aan
de Alkalo. Nu het belangrijkste deel van vandaag, het mental home. We worden
ontvangen door Ousman en de oom die toezicht zou houden op het werk van Ousman.
De oom had ik sinds het familiegesprek na het vertrek van Ebou twee jaar geleden,
niet meer gezien. Gelijk maar met de deur in huis gevallen en vertelt dat we
stoppen met de steun omdat niemand in de compound iets doet voor de bewoners en
dat hierdoor er geen bewoners meer zijn. In de voorgaande gesprekken kwam er
haast geen woord uit Ousman. Maar nu kon hij ineens praten en ook over de
bewoners. Over het feit dat er wel veel patiënten zijn maar dat ze maar een
paar uur blijven en dan weer naar huis gaan en dat we ze daarom nooit zien. En
dat hij de laatste tijd veel patiënten geholpen heeft. Hij noemde een aantal
namen en wilde deze mensen ook ophalen. Yusupha vertaalde de verhalen van
Ousman maar zei al meteen tegen mij dat het hele verhaal van Ousman hem
verbaasde want Ousman is zelden of nooit thuis. Oom deed ook nog een duit in
het zakje om ons te overtuigen. Maar hun verhalen waren slecht en het was
duidelijk dat deze verzonnen waren. Nu het hun duidelijk was dat onze steun zou
stoppen deden ze verwoede pogingen om ons in de compound te houden. Een kat in
het nauw maakt rare sprongen. We namen afscheid want alles was gezegd wat wij
zelf wilden zeggen. Het is jammer dat dit zo moest lopen maar het was niet meer
verantwoord om dit mental home te ondersteunen. We zijn nu volop bezig met
nieuwe plannen. De hulp moet doorgaan maar dan moet er echt wat gebeuren en
niet zoals Ousman ons op de mouw probeert te spelden. Er zijn nieuwe
mogelijkheden bij Ebou in Gunjur en met de volledige instemming en steun van de
overheid. Ebou heeft bij ons altijd goed werk geleverd en is zeer betrokken bij
de opvang en verzorging van mensen met psychische problemen. Wordt vervolgd
begin 2020! Bij terugkomst op de Senegambia Strip geluncht bij Ali Baba en
daarna de laatste boodschappen gedaan. Een fijne koude douche om stof en zweet
weg te werken en het hoofd weer een beetje koel te krijgen. Die avond voor de
laatste keer dinner at Yasminas. Nog wat nagepraat en van diverse mensen
afscheid genomen. Mijn vlucht gaat vrijdag om 15.30 uur en Karafa komt mij om
13.00 uur ophalen dus tijd genoeg om het koffer in te pakken. Ik had nog geen
tijd om het laatste verslag te schrijven. Wanneer ik dit schrijf zit ik al in
het vliegtuig en is het 21.38 uur NL tijd. Nog een uurtje vliegen en dan ben ik
weer in Nederland. Ik wordt gelukkig opgehaald want met deze aankomsttijd en de
wachttijd bij de koffers is de kans groot dat ik niet meer in Arnhem kom met de
trein. Was weer een mooie reis, veel gedaan en kijk al weer uit naar de volgende
reis. Ik heb veel (nieuwe) ideeën opgedaan voor alles wat ik (nog) wil doen!!